Từ 1/12/2017 – 15/2/2018, Công ty Cổ phần Tân Vĩnh Cửu (TAVICO) tổ chức Hội chợ đồ gỗ cuối năm với mô hình showroom trưng bày kết hợp chợ đầu mối đồ gỗ đầu tiên tại Việt Nam để các doanh nghiệp sản xuất đồ gỗ khai mở thị trường nội địa, thông qua giới thiệu sản phẩm và bán sỉ cùng lúc cho nhiều nhà bán lẻ. Là người khởi xướng, ông Võ Quang Hà đã chia sẻ với Gỗ và Nội thất về dự án này.
TAVICO đã định hình về mô hình chợ gỗ từ rất lâu. Trước đây, chúng tôi chỉ chuyên về nguyên liệu và “Siêu thị gỗ Tây” đã được biết đến là một nơi chuyên cung cấp nguyên liệu gỗ Tây cho các doanh nghiệp (DN), xưởng, cơ sở sản xuất đồ gỗ nội thất, phục vụ thị trường nội địa lẫn xuất khẩu. Trong quá trình làm, chúng tôi nhận ra một điều là gỗ Tây có rất nhiều lợi ích cho thị trường Việt Nam và người Việt. Tuy nhiên, việc một số cơ sở chạy đua sản xuất hàng giá rẻ, chất lượng bị xuống, trong khi các nhà máy lớn sản xuất hàng loạt lại nhắm chủ yếu đến xuất khẩu. Vì vậy, tại sao lại không nhắm đến mục tiêu sản xuất hàng chất lượng tốt phục vụ thị trường nội địa? Thật ra, các DN xuất khẩu đồ gỗ luôn muốn đưa sản phẩm vào thị trường nội địa,nhưng họ gặp nhiều khó khăn vì không tìm được kênh phân phối phù hợp, không thể mở cửa hàng bán lẻ vì chi phí mặt bằng cao, dẫn đến đội giá sản phẩm, làm mất ưu thế cạnh tranh giá. Thêm nữa, lượng đặt hàng từ nhà bán lẻ nội địa ít, không thể đưa vào sản xuất hàng loạt. Ngoài ra, việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ với những thiết kế chưa được mạnh...
Đối tượng mà chúng tôi nhắm đến là những DN muốn “đứng 2 chân” vừa xuất khẩu vừa phục vụ trong nước. Đây cũng là đầu mối cung cấp hàng giá sỉ, vì vốn dĩ khu vực Hố Nai đã nổi tiếng từ lâu là nơi cung cấp hàng giá sỉ. Điều quan trọng hơn, nơi đây ngoài vai trò của một chợ đầu mối gỗ, còn là nơi tạo cho người tiêu dùng nhiều lợi ích qua lựa chọn, mua hàng dễ dàng hơn.
Từng đi nhiều nước, ông nhận thấy mô hình chợ đầu mối gỗ này ở các nước có phổ biến không và hiệu quả đem lại như thế nào?
Mô hình này ở nước ngoài rất phổ biến, thậm chí đã có từ lâu. Ở đấy, các DN quy tụ lại với nhau, làm cho thị trường trở nên lành mạnh hơn nhiều vì việc chia sẻ thông tin sản xuất sẽ nhiều hơn. Khi đó, các DN phải “làm thật - bán thật”, tạo ra động lực cạnh tranh. Điều đó lý giải tại sao ở một số chợ đã tạo ra những sản phẩm tốt - giá tốt, thậm chí giá cao người tiêu dùng vẫn mua vì họ cảm thấy xứng đáng.
Cách này ở Việt Nam nhìn chung vẫn còn mới. Chúng ta có nhiều làng nghề nhưng xu hướng là sản xuất hàng giá rẻ và chất lượng thả nổi, trong khi các nhà máy lớn vẫn chưa mặn mà lắm. Chợ đầu mối gỗ sẽ là nơi giao thoa những nhu cầu khác nhau và đưa “Siêu thị gỗ Tây” lên một tầm cao hơn.
Ví von một chút, ngày xưa chúng ta mua sắm chủ yếu ở chợ xổm, bây giờ chuyển sang siêu thị, vẫn những hàng hóa đó nhưng chủng loại phong phú hơn, nhiều lựa chọn hơn, và được kiểm chứng chất lượng… Việc phát triển mô hình chợ đầu mối gỗ và siêu thị nội thất gỗ là một bước tiếp theo của định hướng phát triển “Siêu thị gỗ Tây”.
Khi thăm dò nhu cầu của các DN, ông nhận thấy mức độ đón nhận với mô hình này ra sao?
Đến thời điểm này, toàn bộ các gian hàng hội chợ đồ gỗ cuối năm đã kín chỗ. Đó là nhu cầu có thật của DN, họ cần một nơi để trao đổi và mua bán. Hiện nay, mỗi gian hàng có mức giá thuê 30.000 đồng/m2/tháng, mỗi gian rộng 120m2, giá thuê một tháng 3.600.000 đồng/gian. Đây là mức giá rất tốt , vì chúng tôi không đặt nặng vào lợi nhuận mà mong muốn tạo sân chơi cho các DN. Sau hội chợ này, ai cũng muốn tiếp tục kinh doanh. TAVICO muốn đáp ứng điều đó cho các DN.
Mô hình do TAVICO khởi xướng sẽ hoạt động như thế nào? Những lợi ích cụ thể và giá trị gia tăng sẽ đem lại cho các DN và thị trường như thế nào?
Sâu xa của vấn đề vẫn là chúng tôi muốn đem lại lợi ích của gỗ Tây cho người Việt. Hiện nay tỉ lệ sử dụng gỗ Tây trong nước tăng dần lên so với lượng xuất khẩu. Lượng gỗ TAVICO bán cho các DN sản xuất hàng nội địa và DN làm hàng xuất khẩu ở mức 50-50. Tại Trung Quốc, tỉ lệ gỗ Tây phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu là 80-20. Xu hướng sử dụng gỗ Tây trong sản xuất nội thất tăng lên, lợi ích mà mô hình chợ đầu mối mang lại là người tiêu dùng có nhiều lựa chọn mặt hàng phù hợp, ổn định về giá cả và chất lượng. Nhà phân phối sẽ dễ dàng lựa chọn điểm đến để xuất hàng. Đặc biệt,khu vực Hố Nai có vị trí rất thuận lợi, là cái nôi về ngành gỗ của toàn miền Nam. Hơn nữa, Tavico có mặt bằng lớn , thông thoáng thuận lợi cho mua bán và xuất nhập hàng . Đặc biệt ngoài việc mua hàng hóa tại Tavico , khách hàng sẽ thích thú với một không khí chân tình rạo rực chào đón dịp Noel , năm mới và Tết , với đầy đủ dịch vụ ăn uống như Nhà hàng Nhật Hinoki , café Gỗ Tây, sân chơi ca nhạc , điểm chụp hình ...
Hiện nay,các DN đang gặp nhiều khó khăn về thiết kế mẫu mã, trong khi đó những nhà thiết kế cũng cần một nơi để quảng bá ý tưởng, trong mô hình chợ gỗ đầu mối của Tavico có hướng đến mục tiêu kết nối trao đổi này không?
Các đơn vị thiết kế tại Việt Nam đa phần là nhỏ, người sáng tạo cũng là người chủ. Các công ty lớn về thiết kế lại chú tâm nhiều vào làm hàng may đo, đấu thầu..., xu hướng này phổ biến hơn làm hàng đại trà, tức là tự thiết kế và làm ra sản phẩm để bán trực tiếp.
Vấn đề nữa ở Việt Nam là việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, bản quyền sáng tạo mẫu mã vẫn chưa được tốt. Chúng ta không lạ gì một mẫu mã hôm nay bán chạy lập tức ngày mai đã bị sao chép, xuất hiện đầy rẫy ở các xưởng gia công. Đó cũng là lý do nhiều nhà sản xuất lẫn nhà thiết kế dù rất quan tâm nhưng họ lại chưa mặn mà lắm với mô hình chợ trao đổi ý tưởng. Khi đi sang nhiều nước, thấy họ làm được điều này tôi rất thích nhưng áp dụng nó vào Việt Nam lại chưa phải lúc chín muồi.
Với mô hình chợ đầu mối đồ gỗ, TAVICO mong muốn tạo ra xu hướng sản xuất nào cho ngành chế biến gỗ trong nước?
TAVICO trăn trở về ngành gỗ Việt Nam thật sự mạnh. Chúng ta nhìn nhận yếu tố “mạnh” phải là cộng đồng DN Việt Nam mạnh. Hiện nay, các DN nước ngoài có mặt ở Việt Nam rất nhiều. Trong số hơn 7 tỉ USD xuất khẩu của ngành gỗ, thật sự chúng ta có được bao nhiêu và giữ lại cho Việt Nam được bao nhiêu? Hay chỉ là nơi bán sức lao động của nhân công?
Nói “ngành chế biến gỗ Việt Nam” thì phải là các DN Việt Nam thực thụ chứ không phải là những DN đầu tư vào Việt Nam. Là người phân phối gỗ, tôi biết rất rõ làm ngành này cần mặt bằng lớn, bỏ vốn ban đầu nhiều, vòng quay thu hồi vốn lâu. Xu hướng của thế giới là phân chia chuỗi chuyên nghiệp hóa, từ nguyên liệu đến chế biến,gia công... giúp cho cả ngành đều mạnh.
May mắn và niềm vui của TAVICO là nhận được sự ủng hộ của nhiều DN để cộng lực với nhau tạo ra một chuỗi lành mạnh, xóa bỏ đi suy nghĩ yếm thế về quy mô sản xuất nhỏ để chấp nhận và thích nghi một cuộc chơi mới, đủ sức cạnh tranh. Các DN nhanh chóng phải thay đổi tư duy. Thay vì bó hẹp phạm vi thì mở lòng ra với nhau để cùng làm. Cảm ơn ông về cuộc trao đổi này!